مقاله انقلاب ایران

مقاله انقلاب ایران

مقاله انقلاب ایران

دسته بندی	پژوهش
فرمت فایل	doc
حجم فایل	15 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	20

مقاله انقلاب ایران

 

فهرست:

نگاهی به ظهور انقلاب

انقلاب اسلامی ایران  در مقایسه با سایر تحولات سیاسی- اجتماعی

آثار و پیامدهای خارجی انقلاب

برتریها و مزیتهای انقلاب اسلامی در نگاه اندیشمندان

..................................................................................................

بخشهایی از متن:

ظهور انقلاب اسلامى ایران، ناتوانى بسیارى از نظریه هاى انقلاب در تحلیل و تبیین انقلاب هاى سیاسى و اجتماعى را نمایان کرد. شاید وقوع انقلاب اسلامى را بتوان نقطه عطفى در نظریه پردازى هاى اندیشمندان علوم سیاسى و اجتماعى دانست، به طورى که بسیارى از آنان را به بازنگرى و بازاندیشى در نظریه هاى خویش وادار نمود و حتى برخى آشکارا به ضعف نظریه هاى خود در رویارویى با انقلاب اسلامى ایران اعتراف کردند.

انقلاب اسلامى ایران به عنوان یکى از انقلاب هاى برجسته قرن بیستم، آثار متعددى را به دنبال داشت و توجه بسیارى از اندیشمندان انقلاب را به خود جلب کرد. شاید هیچ انقلابى در چنین مدت کوتاهى به اندازه انقلاب اسلامى مورد توجه اندیشمندان قرار نگرفته باشد. در نتیجه امروزه شما کتابنامه هاى قطورى از تحقیقات، مقاله ها و کتاب هایى در زمینه انقلاب اسلامى مى بینید که حاوى صدها مقاله علمى و کتاب است. براى مقایسه اى اجمالى براى تبیین دامنه وسیع کار بر روى انقلاب اسلامى توجهتان را به جست و جویى کوتاه در سایت گوگل (Google) با موضوع انقلاب اسلامى جلب مى کنم. براى نمونه امروز صبح این جست و جو را انجام دادم. در این جست و جو در ارتباط با انقلاب اسلامى یک میلیون و ۶۷۱ هزار مدخل وجود داشت. همین جست و جو را نیز براى انقلاب نیکاراگوئه که همزمان با انقلاب اسلامى اتفاق افتاده است، انجام دادم. نتیجه، ۵۱ هزار مدخل در گوگل بود. بدین ترتیب مى بینیم که به هیچ وجه این ۲ انقلاب (انقلاب اسلامى و انقلاب نیکاراگوئه) قابل مقایسه نیستند. این نکته خود به خود این سؤال را مطرح مى کند که چرا چنین توجهى به انقلاب اسلامى ایران شده است؟

براى نمونه اگر پیرامون انقلاب فرانسه که ۲۳۰ سال پیش اتفاق افتاده است و هنوز روى آن مطالعه مى کنند، در سایت گوگل جست و جو کنیم، تعداد مدخل آن حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار مورد است. به عبارت دیگر انقلاب اسلامى ایران در این مدت کوتاه ۳۰ ساله تنها ۶۰۰ هزار مدخل کمتر از انقلاب فرانسه دارد. انقلابى که در واقع به عنوان مادر انقلاب هاى مدرن شناخته مى شود و از مهم ترین آنهاست.البته این مدخل ها همیشه در حال تغییر است.به احتمال زیاد، اگر از امروز ۱۰ سال بگذرد و شما بار دیگر این جست و جو را انجام دهید، خواهید دید که دامنه کار بر روى انقلاب اسلامى بیش از انقلاب فرانسه خواهد بود. به هر حال این نکته اهمیت انقلاب اسلامى را در صحنه بین المللى و براى اندیشمندان حوزه انقلاب و جامعه شناسى سیاسى و انقلاب نشان مى دهد. این که چه عواملى موجب اهمیت فراوان انقلاب اسلامى شده است، خود جاى بحث دارد.به طور قطع، عواملى مانند زمان و مکان وقوع، ایدئولوژى، میزان موفقیت، آثار بین المللى، هویت دشمنان و مخالفان انقلاب اسلامى و عوامل دیگرى در توجه فراوان به انقلاب اسلامى ایران مؤثر بوده اند. این اهمیت براى اندیشمندان حوزه جامعه شناسى انقلاب منجر به این خواهد شد که مطالعات بسیارى بر روى انقلاب اسلامى ایران انجام دهند که یکى از نخستین تلاش ها، آزمون تئورى هاى خودشان است. به عبارد دیگر بررسى کنند، تئورى هایى که تا آن زمان براى تبیین انقلاب ها به کار مى رفته به چه میزان در مورد انقلاب اسلامى صادق است و مى تواند براى تبیین این انقلاب مفید باشد؟ و این مسأله آثار علمى فراوانى را ایجاد خواهد نمود. براى نمونه جالب است بگویم طبق بررسى اى که انجام داده ام، هیچ مطالعه اى بر روى آثار علمى انقلاب ها حتى انقلاب کبیر فرانسه مشاهده نکردم. به عبارت دیگر تحقیقى که اثر یک انقلاب را به عنوان پدیده اى اجتماعى در روند تغییر و تحولات علمى بررسى کند، ندیدم.بنابراین مطالعه اى که من انجام داده ام، کار بسیار جدیدى است و به معنایى، منحصر به فرد است. البته دو، سه نفر از دوستان در ایران چنین صحبت هایى را به طور پراکنده و سطحى در برخى همایش ها داشته اند، اما مقاله علمى مدونى در این زمینه پیدا نکردم و این خود جاى شگفتى است که در حوزه جامعه شناسى علم که محملى براى چنین مطالعاتى است، به این موضوع و این انقلاب توجهى نشده است.

...

آثار و پیامدهای خارجی انقلاب

اصولاً هر انقلابی به لحاظ ایده ها و رویکردهای فرا ملی خود، آثار و پیامدهای منطقه ای و فرا منطقه ای خواهد داشت؛ چنانچه نمود بارز آن را در بحث انقلاب کبیر فرانسه و روسیه تزاری و بسیاری از انقلابهای دیگر می توان مشاهده نمود. انقلاب اسلامی نیز خارج از این قانون مندی نبوده و نیست. اولین آثار و پیامد این انقلاب، به چالش کشیدن سلطه همه جانبه آمریکا در ایران و منطقه و جهانی بوده است.

در سطح ملی، برچیدن پایگاههای استراق سمع آمریکا در ایران، پایان دادن به سلطه تقنینی و یک جانبه آمریکا در ایران (کاپیتولاسیون)، خروج ایران از پیمان نظامی و امنیتی «سنتو» که در راستای استراتژی جهانی آمریکا، پیمان «سیتو» را به «ناتو» وصل می نمود که با خروج ایران از این پیمان استعماری، این پیمان فرو ریخت، پایان دادن به سلطه شرکتهای نفتی انگلیسی و آمریکایی در ایران، پایان حضور هزاران مستشار آمریکایی در کشور، خروج از ژاندارمی خلیج فارس، قطع روابط با رژیم صهیونیستی و برقراری روابط سیاسی با فلسطین، حمایت از نهضتهای رهایی بخش موجود در جهان اسلام، تأکید بر وحدت جهانی اسلامی، تأکید بر استفاده از نفت به عنوان سلاح سیاسی در مقابله با سلطه استعمارگران خارجی، حمایت از هرگونه نهضت ضد صهیونیستی و ضد امپریالیستی، طرح آزادسازی قدس شریف و ... گوشه هایی از آثار و پیامدهای انقلاب اسلامی در ارتباط با جهان غرب به شمار می آید. البته گفتمان ضد غربی دولتمردان ایران ریشه در حافظه تاریخی ملت و رهبران ایران از عملکرد تلخ تاریخ استعمار غرب در ایران داشته است که گاهی در قالب سلطه گریهای روس و زمانی در قالب استعمار انگلستان و مواقعی در شکل خیانتهای فرانسه و در دوران پهلوی دوم در شکل سلطه فزاینده آمریکا در ایران قابل مشاهده بوده است.

در این رابطه، توضیحات بسیار دیگری هم می توان مطرح نمود که ریشه در سیاستهای نه شرقی- نه غربی جمهوری اسلامی ایران داشته است.
به واقع، تعقیب سیاستهای ضد غربی به معنای غفلت از سیاستهای ضد شوروی در نظام دو قطبی آن روز نبوده است. این مسأله ای شگفت انگیز در دنیای آن روز به شمار می آمد که یک کشور جهان سومی و انقلاب، به طور همزمان هم سلطه آمریکا و غرب و هم سلطه شوروی و شرق را به چالش بکشد. قطع صادرات گاز ایران به شوروی به دلیل قیمت ارزان آن، دستگیری سران حزب توده به عنوان ستون پنجم شوروی در ایران، محکومیت اشغال افغانستان توسط شوروی از سوی ایران و محکومیت فروش سلاح به عراق و حمایت از آن کشور، از دیگر سیاستهای ایران در آن مقطع تاریخی بوده است.

 

   

 

آثار و پیامدهای خارجی انقلاب 

اصولاً هر انقلابی به لحاظ ایده ها و رویکردهای فرا ملی خود، آثار و پیامدهای منطقه ای و فرا منطقه ای خواهد داشت؛ چنانچه نمود بارز آن را در بحث انقلاب کبیر فرانسه و روسیه تزاری و بسیاری از انقلابهای دیگر می توان مشاهده نمود. انقلاب اسلامی نیز خارج از این قانون مندی نبوده و نیست. اولین آثار و پیامد این انقلاب، به چالش کشیدن سلطه همه جانبه آمریکا در ایران و منطقه و جهانی بوده است.

در سطح ملی، برچیدن پایگاههای استراق سمع آمریکا در ایران، پایان دادن به سلطه تقنینی و یک جانبه آمریکا در ایران (کاپیتولاسیون)، خروج ایران از پیمان نظامی و امنیتی «سنتو» که در راستای استراتژی جهانی آمریکا، پیمان «سیتو» را به «ناتو» وصل می نمود که با خروج ایران از این پیمان استعماری، این پیمان فرو ریخت، پایان دادن به سلطه شرکتهای نفتی انگلیسی و آمریکایی در ایران، پایان حضور هزاران مستشار آمریکایی در کشور، خروج از ژاندارمی خلیج فارس، قطع روابط با رژیم صهیونیستی و برقراری روابط سیاسی با فلسطین، حمایت از نهضتهای رهایی بخش موجود در جهان اسلام، تأکید بر وحدت جهانی اسلامی، تأکید بر استفاده از نفت به عنوان سلاح سیاسی در مقابله با سلطه استعمارگران خارجی، حمایت از هرگونه نهضت ضد صهیونیستی و ضد امپریالیستی، طرح آزادسازی قدس شریف و ... گوشه هایی از آثار و پیامدهای انقلاب اسلامی در ارتباط با جهان غرب به شمار می آید. البته گفتمان ضد غربی دولتمردان ایران ریشه در حافظه تاریخی ملت و رهبران ایران از عملکرد تلخ تاریخ استعمار غرب در ایران داشته است که گاهی در قالب سلطه گریهای روس و زمانی در قالب استعمار انگلستان و مواقعی در شکل خیانتهای فرانسه و در دوران پهلوی دوم در شکل سلطه فزاینده آمریکا در ایران قابل مشاهده بوده است.

در این رابطه، توضیحات بسیار دیگری هم می توان مطرح نمود که ریشه در سیاستهای نه شرقی- نه غربی جمهوری اسلامی ایران داشته است.
به واقع، تعقیب سیاستهای ضد غربی به معنای غفلت از سیاستهای ضد شوروی در نظام دو قطبی آن روز نبوده است. این مسأله ای شگفت انگیز در دنیای آن روز به شمار می آمد که یک کشور جهان سومی و انقلاب، به طور همزمان هم سلطه آمریکا و غرب و هم سلطه شوروی و شرق را به چالش بکشد. قطع صادرات گاز ایران به شوروی به دلیل قیمت ارزان آن، دستگیری سران حزب توده به عنوان ستون پنجم شوروی در ایران، محکومیت اشغال افغانستان توسط شوروی از سوی ایران و محکومیت فروش سلاح به عراق و حمایت از آن کشور، از دیگر سیاستهای ایران در آن مقطع تاریخی بوده است.